Phàm thai ở trong bào cung, bị khô héo là do đàn bà chửa có thể chất yếu, không đủ nuôi dưỡng, âm dương, khí huyết chênh lệch (hoặc nhiệt, hoặc hàn) nhưng chủ yếu là âm hư, huyết nhiệt, không đủ sức nuôi dưỡng và bảo vệ cho thai nhi
Kinh nói: “Khi có mang, con ở trong bụng mẹ, cả mẹ lẫn con chung một dịp thở, hoàn toàn nhờ chất dinh dưỡng của mẹ vì vậy người mẹ cần an thai”
Sách Hải Thượng Y Tông viết: Lúc mới có thai, kinh nguyệt tụ lại, một tháng là trứng, hai tháng là mầm, ba tháng là thai. Chân khí mới gặp, như hoa Đào ngưng kết, như bùn trong khuôn, như vàng ở trong khuôn mẫu, mền yếu dễ bị tổn thương chỉ được rèn đúc nhờ khí huyết của mẹ nuôi dưỡng mới nên hình người.
Khi có thai, khí của mẹ để nuôi hình thể, vị của mẹ để nuôi tinh khí, hình thể và tinh khí được nuôi dưỡng là nhờ khí huyết của mẹ làm căn bản. Hễ mẹ hàn là con hàn, mẹ nhiệt là con nhiệt, mẹ no con cũng no, mẹ đói con cũng đói. Thai đã hình thành thì hướng lên trên mà chịu sự nuôi dưỡng của mẹ.
Tháng thứ 3, tháng thứ 5 và tháng thứ 7, những tháng lẻ đều do tạng dưỡng thai. Đặc biệt tháng thứ 3 lại là tháng tướng hỏa làm chủ, thai chưa có thể hướng lên trên mà chịu sự nuôi dưỡng của mẹ, rất rễ động thai. Ông Đan Khê nói: “Thai lậu phần nhiều vì huyết nhiệt” nhiệt cực thời tổn thương âm. Nhiệt là hỏa, là phần dương trong cơ thể, nhiệt cực sinh bức huyết (Xuất huyết, thai lậu… ).
Thủy là huyết dịch, là nội tiết tố, là phần Âm trong cơ thể. Âm có trách nhiệm nuôi dưỡng bảo vệ bên trong cho mẹ và bé. Nhiệt lâu ngày, gây bức huyết, âm hư huyết kiệt, sao đủ huyết nuôi dưỡng, bảo vệ được cho mẹ được, vậy nên uống thuốc lương huyết, mát huyết, tư âm giáng hỏa là mẹ khỏe, thai yên
Trong phép an thai có nói: “ Mẹ có bệnh đến nỗi động thai, lậu thai… chỉ chữa mẹ thì thai tự an”
Nguyên nhân gây động thai
Khí huyết hư nhược:
Phụ nữ có thai thể chất vốn yếu hoặc sau khi có thai bị bệnh làm cho khí huyết hư suy, mạch xung – nhâm yếu, không điều hòa giữ gìn được huyết để nuôi dưỡng thai.
Triệu chứng: Có thái huyết ra từng giọt, lưng mỏi, bụng đau trướng, đau hoặc không đau, sắc mặt xanh nhợt, da dẻ khô khan, đầu nặng choáng, tinh thần mỏi mệt. Nói không ra tiếng, sợ lạnh, miệng nhạt không muốn ăn, nặng thời thai động không an. Huyết ra nhiều, thai muốn sa xuống, đi tiểu luôn, lưỡi đỏ nhợ, rêu trắng mỏng. Mạch phù hoạt vô lực hoặc trầm nhược.
Tỳ hư:
Tỳ khí hư nhược không thể vận hóa tinh vi của thủy cốc để sinh huyết, khiến mạch xung, nhâm hao tổn, không thể nuôi thai.
Triệu chứng: Có thai mà thai động sau xuống, lưng mỏi, bụng trướng, hoặc đau bụng ra huyết, sắc mặt vàng nhợt, mặt hơi sưng nặng, tinh thần mỏi mệt yếu sức, tay chân mát lạnh, miệng nhạt nhớt. Ngực tức không muốn ăn, đại tiện lỏng, khí hư, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch hư hoạt.
Thận hư:
Bẩm thụ vốn yếu, tiên thiên bất túc, thận khí hư kém hoặc do phòng dục không kiêng dè, tình dục bừa bãi làm hao tổn thận khí, không đủ sức để giữ thai. Người bệnh lưng vốn đã mỏi chân yếu, khi có thai bị động thai không an, hoặc âm hộ ra huyết, bụng trướng lưng mỏi càng tăng nhiều hơn. Đầu choáng tai ù, đái són, hoặc tiểu luôn luôn, mạch xích vi nhược, hoặc hư hoặc đại.
Can uất khí trệ:
Thất tình uất kết, đường khí không lưu thông, thai khí bị ngăn trở không an.
Triệu chứng: Bụng đau hoặc âm hộ ra huyết, tinh thần uất ức, sườn trướng đau, ợ hơi ăn kém, hoặc nôn đắng, mửa chua, mạch huyền.
Âm hư huyết nhiệt:
Vốn đã âm hư hỏa thịnh, hoặc uống thuốc cay nóng, ráo huyết nhiều quá, nhiệt độc ẩn nấp ở mạch xung, nhâm, bức huyết khiến thai mất chỗ nuôi dưỡng.
Triệu chứng: Có thai mình gầy sắc khô, phiền nhiệt, miệng ráo, hai gò má đỏ bừng, lòng bàn tay bàn chân nóng, bụng đau hoặc kiêm ra máu nhỏ giọt, lưỡi đỏ không rêu.
Vấp ngã sái trật tổn hại đến thai khí.
Triệu chứng: Lưng mỏi, bụng đau, hoặc âm hộ ra máu, tinh thần mỏi mệt, mạch hoạt vô lực.
Phương pháp điều trị để an thai của y học cổ truyền
Người xưa có phép tính tháng để cho uống thuốc an thai. Thai khi không an, tất có nguyên nhân, hoặc hư hoặc thực, hoặc hàn hoặc nhiệt; đều có thể làm cho thai sinh bệnh, trừ hết bệnh là thai tự an. Phương pháp điều trị cụ thể theo đúng tình hình bệnh, xem hư, thực, hàn, nhiệt mà dùng các phương thuốc bổ, tả, ôn, thanh mà biện chứng để chữa. Chú ý bổ can- thận, làm cho thai được vững chắc.
Các bài thuốc thường dùng theo từng thể bệnh để an thai:
- Khí hư: Phép trị bổ khí huyết. Bài thuốc: Thai nguyên ẩm.
- Tỳ hư: Phép trị bổ trung khí thêm thuốc an thai. Bài thuốc: Bổ trung ích khí thang gia a-giao, ngải diệp.
- Thận hư: Phép trị bổ thận an thai. Bài thuốc: Thánh dũ thang gia đỗ trọng, tục đoạn, tang kí sinh, thỏ ty tử
- Âm hư huyết nhiệt: Phép trị tư tâm thanh nhiệt an thai. Bài thuốc: Bảo âm tiễn.
- Can khí uất trệ: Phép trị bình can, thư uất, lý khí an thai. Bài thuốc: Tử tô ẩm.
Vấp ngã thương tổn: Phép trị: Điều nguyên, dưỡng huyết, an thai. Chưa ra huyết thì dùng bài Thánh dũ thang gia đỗ trọng, tang kí sinh, tục đoạn, sa nhân. Nếu đã ra huyết thì dùng bài Tiểu phẩm trữ căn thang gia đỗ trọng, tục đoạn, tang kí sinh.
Món ăn cần tránh hoặc ăn ít để tránh động thai
Có những món ăn thông thường chúng ta nghĩ ăn vào là tốt cho thai, dễ đẻ, mát thai… nhưng thực ra ăn vào có nguy cơ gây hại cho thai, thâm chí sảy thai:
Đu đủ, rau ngót: Có chứa papaverin, có tác dụng giãn cơ trơn, giảm đau, hạ huyết áp. Nếu bà bầu ăn nhiều rau này, đặc biệt trong ba tháng đầu của thai kỳ sẽ có nguy cơ bị sẩy thai do cổ tử cung co thắt.
Khổ qua: Nhiều vitamin và chất xơ, có chứa quinine, monodicine,… kích thích co bóp tử cung. Nếu bà bầu ăn các món ăn chế biến từ trái khổ qua sẽ có nguy cơ bị sẩy thai rất cao.
Măng tươi: Chứa cyanide, một chất rất nguy hiểm đối với cơ thể. Nếu không loại bỏ chất độc này trước khi ăn, bà bầu có thể bị ngộ độc.
Tía tô: Có tính ấm, dùng thường xuyên sẽ không tốt cho sức khỏe, bà bầu có nguy cơ bị tăng huyết áp. Tía tô là một vị thuốc, khi không có bệnh chỉ nên dùng như một gia vị, không nên tự ý dùng bừa bãi.
Nguồn tham khảo: Viện Y học cổ truyền
Cùng tìm hiểu và xem thêm review các sản phẩm, các cách chăm sóc da và các mẹo hay trong cuộc sống cùng với coravo.vn qua nhóm facebook tại đây nhé. Chúc các bạn ngày càng xinh đẹp.